Οδοιπορικό στην Ευρυτανία Νο 9

Γρανίτσα Ευρυτανίας

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
Η Γρανίτσα Ευρυτανίας είναι ένα ορεινό χωριό, χτισμένο σε ύψος 850 μέτρων[1], μέσα στο πράσινο, σε δασώδη κατηφορική περιοχή του όρους Λιάκουρα, δίπλα στο μικρό ποταμό Γρανιτσιώτη. Παντού ρέουν πλούσια χωνευτικά νερά. Το χωριό διατηρεί χωρίς καμιά παρέμβαση την παλιά του όψη.

Υπάγεται στον καλλικρατικό δήμο Αγράφων ενώ μέχρι το 2010 αποτελούσε την έδρα του καποδιστριακού δήμου Απεραντίων και απέχει 83 χλμ. από το Καρπενήσι[1]. Είναι πατρίδα του Ζαχαρία Παπαντωνίου[2], Στέφανου Γρανίτσα[3], του Δημοσθένη Γούλα, του Μιχάλη Σταφυλά[4] και πολλών άλλων σπουδαίων δημιουργών της Ευρυτανικής τέχνης. Γενέτειρα του νεομάρτυρα Μιχαήλ Μαυρουδή, που μαρτύρησε το 1544 στη Θεσσαλονίκη[5]. Επί Τουρκοκρατίας διατηρούσε 17 εκκλησίες, οι περισσότερες των οποίων έχουν καταστραφεί.

Στο χωριό υπάρχει το Λαογραφικό Μουσείο Γρανίτσας. Στεγάζετε σε κτίριο που παραχώρησε η Αδελφότητα Γρανιτσιωτών Ευρυτανίας “Ο Νεομάρτυς Μιχαήλ”. Εκεί εκτίθενται διάφορα αντικείμενα λαϊκής τέχνης, υφαντά, ξυλόγλυπτα, αγροτικά και κτηνοτροφικά εργαλεία, αργαλειός, τοπικές φορεσιές και όπλα του '21[6], προσωπογραφίες και προσωπικά αντικείμενα των Ζαχαρία Παπαντωνίου και Στέφανου Γρανίτσα, πίνακες των σπουδαίων ντόπιων λαϊκών ζωγράφων Χρήστου Καγκαρά και Λευτέρη Θεοδώρου (που λειτουργεί και προσωπικό μουσείο) καθώς και η προσωπική βιβλιοθήκη του Ζαχαρία Παπαντωνίου[6]. Ενδιαφέρον παρουσιάζουν και οι δέκα εκκλησίες του χωριού, χτισμένες σε διάφορες περιόδους.





Γρανίτσα.
Η έδρα του δήμου Απεραντίων και όχι μόνο, η "πολιτισμική πρωτεύουσα του νομού" θα έλεγα, των τεχνών και των γραμμάτων. Χωριό του Ζαχαρία Παπαντωνίου (1877-1940), του Στέφανου Γρανίτσα (1880-1915) και του Μιχάλη Σταφυλά. Χωριό των μεγάλων ζωγράφων Χρήστου Καγκαρά και Λευτέρη Θεοδώρου. Ο τελευταίος διατηρεί Μουσείο, Πνευματικό Κέντρο, εργαστήρι, και έκθεση ζωγραφικής στο χωριό. Στο χωριό επίσης μπορείτε να θαυμάσετε και το Λαογραφικό Μουσείο που φιλοξενεί αντικείμενα λαϊκής τέχνης και όπλα της επανάστασης του Εικοσιένα. Στον ίδιο χώρο θα δείτε και την προσωπική βιβλιοθήκη του Ζαχαρία Παπαντωνίου κ. α.. Γενέτειρα του νεομάρτυρα Μιχαήλ (Μαυρουδή) που μαρτύρησε το 1544 στη Θεσσαλονίκη δια πυρός. Η μνήμη του γιορτάζεται την Πέμπτη της Διακαινησίμου Εβδομάδας, στον μεγαλοπρεπή ενοριακό ναό του χωριού που έχτισαν προς τιμή του.
Βόρεια του χωριού ο Άι Λιας. Στη θέση του υπήρχε μεγάλη μονή αφιερωμένη στα Εισόδια της Θεοτόκου η οποία καταστράφηκε κατά τα χρόνια της επανάστασης του Εικοσιένα. Δεν υπάρχουν πολλές πληροφορίες για τη μονή. Μόνο λίγα αμυδρά σημάδια ερειπίων στον προαύλιο χώρο του νέου ναού. Ανατολικά του χωριού, στο λόφο της Αετοφωλιάς (767μ.) υπάρχουν ερείπια αρχαίου Κάστρου. Έφραζε την ανατολική "δίοδο" με αυτό του Λημερίου την ενδοχώρα των αρχαίων Αγραίων.
Μια από τις πολλές εκδηλώσεις που γίνονται κάθε χρόνο στην Γρανίτσα, είναι αυτή της γιορτής του Τσίπουρου. Ο πολιτιστικός σύλλογος δεν αφήνει κανέναν παραπονεμένο και όλα είναι όμορφα...
Οικισμοί της Γρανίτσας η Άνω Ποταμιά (ανατολικά) με τις πολλές μικρο συνοικίες της, η Κάτω Ποταμιά (νοτιοδυτικά) με τα Πολίτια, το Παλιοχώρι και το Μακρυλάκκη. Τα Αρμάμπελα (νότια) και τα Μαγκαναριά.
Πηγή:http://www.evrytania.eu/