Συνολικές προβολές σελίδας

17 Νοεμβρίου 2011

Γόρτυνα



Γόρτυνα, Κρήτη

Η Γόρτυνα είναι μία από τις σημαντικότερες πόλεις της Κρήτης, με αδιάκοπη ιστορία 6.000 χρόνων και ένας από τους μεγαλύτερους σε έκταση αρχαιολογικούς χώρους στην Ελλάδα. Βρίσκεται στο Νότιο Κεντρικό τμήμα της Κρήτης στην εύφορη πεδιάδα της Μεσαράς, η οποία φημίζεται για την πρώτη ανθρώπινη κατοίκηση στο νησί στο τέλος της Νεολιθικής περιόδου (5η χιλιετία π.Χ.).

Στην Γόρτυνα φτάνουμε μετά από 40 λεπτά περίπου, ξεκινώντας από το Ηράκλειο με κατεύθυνση προς τα νότια. Είναι ο ίδιος δρόμος που θα μας φέρει στην Φαιστό και τα Μάταλα. Η Γόρτυνα βρίσκεται 1 χιλιόμετρο περίπου μετά το χωριό Αγιοι Δέκα, ακριβώς δίπλα στον κεντρικό δρόμο.



Το όνομα Γόρτυς ή Γόρτυνα

Το όνομά της η Γόρτυνα, το πήρε σύμφωνα με μία παράδοση, από τον Γόρτυνα, γιό του Ραδάμανθυ, του βασιλιά της Φαιστού και αδερφού του Μίνωα, ο οποίος και την ίδρυσε.

Μία άλλη παράδοση θέλει ιδρυτή της τον Γόρτυνα, ο οποίος αυτή τη φορά είχε καταγωγή από την Τεγέα της αρκαδικής Γορτυνίας.

Τρίτη παραλλαγή του μύθου κάνει αναφορά στην Γόρτυνα ως ιδρύτρια της πόλης, βασίλισσα της Κρήτης και μητέρα του βασιλιά Ταύρου.



Ανασκαφές στη Γόρτυνα

O Federico Halbherr μελετάει την Μεγάλη Επιγραφή στη Γόρτυνα
ΠΗΓΗ: http://www.scuoladiatene.it/
Η Γόρτυνα ήταν από τις πρώτες περιοχές της Κρήτης που προσέλκυσαν το ενδιαφέρον των ερευνητών και των αρχαιολόγων ήδη από την περίοδο της Τουρκοκρατίας στα τέλη του 19ου αιώνα, σε μία εποχή όπου κανείς δεν ήξερε ακόμα τίποτα για τον Μινωικό πολιτισμό καθώς η ύπαρξή του αναγόταν στο μύθο.

Το 1884 η ανεύρεση και διάσωση της Μεγάλης Επιγραφής από τους Ιωσήφ Χατζηδάκη, Στέφανο Ξανθουδίδη και τον Ιταλό Federico Halbherr στάθηκε αφορμή για ανασκαφική έρευνα της περιοχής της Γόρτυνας. Οι ανασκαφικές εργασίες ξεκίνησαν με την αυτονόμηση της Κρήτης, μετά το 1898, από την Ιταλική Αρχαιολογική Αποστολή σε συνεργασία με την Αρχαιολογική Υπηρεσία. Οι εργασίες κράτησαν μέχρι και το 1940.

Οι ανασκαφές στην ευρύτερη περιοχή της Γόρτυνας έφεραν στο φως σπουδαία αρχιτεκτονικά σύνολα καθώς και ευρήματα ενώ μέχρι και σήμερα μεγάλο μέρος της Ρωμαϊκής πόλης δεν έχει ανασκαφεί. Τα σημαντικότερα ευρήματα εκτίθενται στο Αρχαιολογικό Μουσείο Ηρακλείου, ενώ αναμένεται στα επόμενα χρόνια η δημιουργία Αρχαιολογικού Μουσείου Μεσαράς, το οποίο θα τα στεγάσει.



Ιστορία της Γόρτυνας

Η περιοχή κατοικήθηκε από τα τέλη της Νεολιθικής περιόδου. Η κατοίκηση συνεχίστηκε στα μινωικά χρόνια, όπως αποδεικνύει η μινωική αγροτική έπαυλη που βρέθηκε στην περιοχή Κανιά κοντά στο χωριό Μητρόπολη, λίγο παρακάτω από την Γόρτυνα.

Από τα μέσα της 1ης χιλιετίας π.Χ. και μετά, η Γόρτυς διαδέχεται την Φαιστό σαν η κυρίαρχη δύναμη στη Μεσαρά, με πυρήνα την οχυρωμένη ακρόπολη με το ιερό της Αθηνάς Πολιούχου.

Μετά τη Ρωμαϊκή κατάκτηση της Κρήτης το 67π.Χ., η Γόρτυνα, φιλικά προσκείμενη στη Ρώμη, πήρε τη θέση της πρωτεύουσας της Κρήτης από την μέχρι τότε πρωτεύουσα Κνωσό. Η Γόρτυς ανακηρύχτηκε πρωτεύουσα της ρωμαϊκής επαρχίας Κρήτης και Κυρηναϊκής, θέση την οποία διατήρησε μέχρι την αραβική κατάκτηση το 828 μ.Χ.
Στη μέγιστη ακμή της έφτασε η Γόρτυνα τον 2ο αιώνα μ.Χ. ενώ την τελευταία λαμπρή εποχή της έζησε κατά τους πρώτους χριστιανικούς αιώνες (μέχρι τον 7ομ.Χ).

Πιστεύεται ότι η Γόρτυς εξαπλώθηκε σε μεγάλη έκταση και είχε μεγάλο πληθυσμό. Για το κτίσιμό της πιθανολογείται ότι χρησιμοποιήθηκαν πέτρες από το κοντινό Ρωμαϊκό ορυχείο το οποίο βρίσκεται στο χωριό Αμπελούζος και είναι γνωστό στην Κρήτη σαν η Λαβύρινθος της Μεσαράς.

Το 796 μ.Χ. την πόλη πλήττει σεισμός, ο οποίος σχεδόν την καταστρέφει, ενώ με την κατάκτηση του νησιού από τους Ανδαλουσιανούς ’ραβες το 828 μ.Χ., η πρωτεύουσα μεταφέρεται στον Χάνδακα, το σημερινό Ηράκλειο.



Ο αρχαιολογικός χώρος της Γόρτυνας

Συνήθως μια επίσκεψη στη Γόρτυνα περιορίζεται στον επισκέψιμο αρχαιολογικό χώρο, δηλαδή τον ναό του Αγίου Τίτου, το Ωδείο και τον περίφημο Πλάτανο. Πόσο όμως αντιπροσωπευτική εικόνα παίρνει ο επισκέπτης για το μεγαλείο της πόλης αυτής, που κάποτε ήταν η πρωτεύουσα της Κρήτης;

Η πόλη Γόρτυνα εκτεινόταν σε μια μεγάλη έκταση, αλλά δυστυχώς έχει ανασκαφεί ένα μικρό τμήμα της μόνο. Αυτό που συνήθως βλέπει ο απληροφόρητος (και κατευθυνόμενος) επισκέπτης είναι μόνο "η κορυφή του παγόβουνου".

Σταθείτε στην είσοδο του αρχαιολογικού χώρου και κοιτάξτε στην απέναντι πλευρά του δρόμου. Θα δείτε κάποιες μπλέ πινακίδες που συνήθως περνούν απαρατήρητες αλλά οι περίεργοι που θα τις ακολουθήσουν θα μείνουν έκθαμβοι από αυτά που θα αντικρύσουν.

Στις επόμενες σελίδες θα κάνουμε μαζί σας μια εικονική ξενάγηση στο σύνολο του αρχαιολογικού χώρου της Γόρτυνας. Θα επισκεφτούμε τον ναό του Αγίου Τίτου, το Ωδείο, την αίθουσα με τους νόμους της Γόρτυνας και φυσικά τον πλάτανο του Δία και της Ευρώπης.

Οταν τελειώσουμε τη βόλτα μας στο χώρο αυτό, θα διασχίσουμε το δρόμο προς Φαιστό και θα περπατήσουμε το δρόμο προς Μητρόπολη. Λίγο παρακάτω θα θαυμάσουμε τον μεγαλύτερο παλαιοχριστιανικό ναό της Κρήτης, που αν και ερειπωμένος, το μεγαλείο του παραμένει φανερό.

Στη συνέχεια ακολουθώντας το μονοπάτι που περνά μέσα από τους ελαιώνες, θα βρεθούμε στην καρδιά της ρωμαϊκής Γόρτυνας, το Πραιτόριο, την έδρα δηλαδή του Ρωμαίου διοικητή της Κρήτης. Το Πραιτόριο καταλαμβάνει μεγάλη έκταση και η πολυτέλεια είναι φανερή σε κάθε σημείο του. Δυστυχώς κανένας από τους χώρους αυτούς δεν είναι ανοικτός στο κοινό, αλλά ακόμα και πίσω από την περίφραξη θα εντυπωσιαστούμε και θα απολαύσουμε κάθε λεπτό της επίσκεψης.

Πηγή:Explore Crete




Γόρτυνα

Η Γόρτυνα ήταν αρχαία πόλη και αρχαιολογικός χώρος σήμερα της Κρήτης, 45 χιλιόμετρα νότια του Ηρακλείου. Η Γόρτυνα, η οποία αποτέλεσε την πρωτεύουσα της Κρήτης κατά την Ρωμαϊκή εποχή, κατοικήθηκε το 3000 π.Χ. περίπου και γνώρισε άνθηση κατά τη Μινωική περίοδο, μεταξύ του 1600 – 1100 π.Χ..



Υπάρχουν αποδείξεις ανθρώπινης παρουσίας στην Αρχαία Γόρτυνα που χρονολογούνται από την Νεολιθική εποχή (7000 π.Χ.). Τα περισσότερα τέχνεργα που αποκάλυψαν οι αρχαιολογικές ανασκαφές χρονολογούνται στη Μινωική εποχή, καθώς και κάποια της Δωρικής (1100 π.Χ.). Η πόλη της Γόρτυνας κατόρθωσε να ξεπεράσει ακόμα και την Φαιστό κατά την πρώτη χιλιετία π.Χ., η οποία ήταν η σημαντικότερη πόλη της Κρήτης κατά την Μινωική εποχή[1]. Η Γόρτυνα συνέχισε να αναπτύσσεται και υπό την Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία, οπότε και έγινε η μεγαλύτερη πόλη και πρωτεύουσα της Κρήτης και της Βόρειας Αφρικής. Η πόλη καταστράφηκε το 828 μ.Χ. από Άραβες εισβολείς. Στη Γόρτυνα κατασκευάστηκε ένας από τους πρώτους Χριστιανικούς ναούς καθώς και καθεδρικός ναός του Αγίου Τίτου, πρώτου επισκόπου της Κρήτης, η οποία ανεγέρθηκε τον 6 αιώνα μ.Χ. και τα ερείπια της σώζονται μέχρι σήμερα.




Στην καρδιά της Ρωμαϊκής Γόρτυνας βρίσκεται το Πραιτόριο, η έδρα του Ρωμαίου κυβερνήτη της Κρήτης.
Το πραιτόριο κατασκευάστηκε τον πρώτο αιώνα μ.Χ., όμως τροποποιήθηκε σημαντικά στη διάρκεια των επόμενων οκτώ αιώνων. Στην ίδια περιοχή βρίσκονται τα ερείπια των Ρωμαϊκών λουτρών καθώς και ο ναός του Απόλλωνα και ο ναός των Αιγυπτιακών θεοτήτων.
Κατά τη διάρκεια των ανασκαφών αποκαλύφθηκαν επίσης και άλλα τμήματα του Ρωμαϊκού οικισμού όπως το θέατρο, το οποίο είχε δύο εισόδους και ημικυκλική ορχήστρα, η περίμετρος της οποίας είναι σήμερα ορατή. Πίσω από το Ρωμαϊκό θέατρο, χαραγμένες πάνω σε μεγάλες πέτρινες πλάκες, βρίσκονται επιγραφές με τους νόμους της Γόρτυνας, σε Δωρική διάλεκτο και σε κοινή θέα μέχρι σήμερα.



Η απαγωγή της Ευρώπης από το Δία – γέννηση Μίνωα

Σύμφωνα με το μύθο των Ελλήνων, γιατί υπάρχει και ο μύθος των Περσών (βλέπε πιο κάτω), η Ευρώπη ήταν αδελφή του Κάδμου, ιδρυτή της Θήβας και κόρη του Αγήνορα και της Τηλεφάσσας, ηγεμόνων ενός ελληνικού νησιού με το όνομα Φοινίκη δυτικά της Ελλάδας και πιο πέρα από τη Σικελία, στη θάλασσα της Τύρου.

Όταν μεγάλωσε, μια μέρα πήγε στα λιβάδια της παραλία, για να παίξει με τις φίλες της και να μαζέψει λουλούδια. Εκεί συνάντησε το θεό Δία. Εκείνον αμέσως τον χτύπησε ο Έρωτας και για να την πλησιάσει μεταμορφώθηκε σε ήρεμο, εύσωμο και δυνατό ταύρο και πήγε δίπλα της κάνοντας δήθεν ότι βόσκει, σκεφτόμενος με τι τρόπο θα την κατακτούσε. Εκείνη τότε πλησίασε τον ταύρο - Δία και άρχισε να τον χαϊδεύει γοητευμένη από την ωραία κορμοστασιά του και τη μυϊκή του δύναμη. Σε λίγο δε δίστασε και να τον ιππεύσει. Τότε αυτός άρχισε να τρέχει με αστραπιαία ταχύτητα. Η Ευρώπη έκλαιγε, μα δεν μπορούσε να πηδήσει, γιατί φοβόταν μη σκοτωθεί. Ο μεταμορφωμένος σε ταύρο θεός διέσχισε τη θάλασσα συνοδευόμενος από Τρίτωνες και Νηρηίδες και έφτασε στην Κρήτη. Όταν επιβιβάστηκε στο νησί, ο ταύρος δεν φαινόταν πια, αλλά ο Δίας πήρε από το χέρι την Ευρώπη και την οδήγησε στο Δικταίον άντρο, κατακόκκινη και με το βλέμμα χαμηλωμένο γιατί είχε πια καταλάβει που πήγαινε. Καρπός των ερωτικών ενώσεων του Δία και της Ευρώπης στην Κρήτη ήταν ο Μίνωας και ο Ραδάμανθυς. Αργότερα, όταν ο Δίας εγκατέλειψε την Ευρώπη και πήγε στον Όλυμπο, η Ευρώπη πήρε για δεύτερο σύζυγό της το βασιλιά της Κρήτης Αστέρωνα, που υιοθέτησε και τα παιδιά που είχε αποκτήσει αυτή από το Δία. Μετά το θάνατο του βασιλιά Αστέριου, το θρόνο της Κρήτης πήρε ο μεγαλύτερος από τους θετούς γιους του, ο Μίνωας, ο οποίος έγινε ο πρώτος Έλληνας θαλασσοκράτορας και νομοθέτης.



Πηγή:Βικιπαίδεια


2 σχόλια:

Christina είπε...

Μία και μία! Για άγνωστους λόγους, επιλέγω το τελευταίο άγαλμα. Σαν κάτι να θέλει να μου πει...

Σοφιάννα είπε...

Eυχαριστώ Χριστινάκι μου...είναι πράγματι ένα πολύ όμορφο κομμάτι ξεχασμένης δόξας!!!!!!