Βουλγαρία (μέρος 2ο) Αστικό τοπίο

Η Δημοκρατία της Βουλγαρίας (Βουλγάρικα: Република България [Ρεπούμπλικα Μπουλγκάριγια]) είναι μια χώρα της νοτιοανατολικής Ευρώπης με έκταση 110.910 τετραγωνικά χλμ. και πληθυσμό 7.602.116, με βάση εκτιμήσεις του 2009.^[1]
Βρέχεται στα ανατολικά από τη Μαύρη Θάλασσα, ενώ συνορεύει με την Ελλάδα στα νότια, την Τουρκία στα ανατολικά, την Πρώην Γιουγκοσλαβική Δημοκρατία της Μακεδονίας στα δυτικά, τη Σερβία και τη Ρουμανία στα βόρεια. Φυσικό σύνορο μεταξύ της Ρουμανίας και της Βουλγαρίας αποτελεί ο ποταμός Δούναβης.

Στα νότια της χώρας βρίσκεται η οροσειρά της Ροδόπης, η οποία την χωρίζει από την Ελλάδα. Βορειότερα βρίσκεται η πεδιάδα που σχηματίζει ο ποταμός Έβρος (βουλγ. Μαρίτσα). Δυτικότερα είναι η κοιλάδα του ποταμού Στρυμώνα (βουλγ. Στρούμα) κοντά στην οποία βρίσκεται και το όρος Ρίλα με τη ψηλότερη κορυφή στα Βαλκάνια, που ονομάζεται Μουσαλά (2.925 μέτρα). Το βόρειο τμήμα της Βουλγαρίας αποτελεί μέρος της μεγάλης πεδιάδας που σχηματίζει ο Δούναβης, νότιο όριο της οποίας δημιουργεί η οροσειρά του Αίμου (βουλγ. Στάρα Πλανινά).

Πρωτεύουσα και μεγαλύτερη πόλη της χώρας είναι η Σόφια με περίπου 1.100.000 κατ. Άλλες μεγάλες πόλεις είναι η Φιλιππούπολη (βουλγ. Πλόβντιφ), η Βάρνα (θερινή πρωτεύουσα - όπως αποκαλείται από τους Βούλγαρους) και ο Πύργος (βουλγ. Μπουργκάς) στη Μαύρη Θάλασσα, το Ρούσε (στις όχθες του Δούναβη), η Στάρα Ζαγόρα, το Πλέβεν, το Λόβετς, το Σούμεν και το Βέλικο Τάρνοβο (η πρώτη πρωτεύουσα της Βουλγαρίας).

Το κλίμα της Βουλγαρίας κατά το μεγαλύτερο μέρος της χώρας είναι ηπειρωτικό που μετριάζεται προς στα νότια με το μεσογειακό. Η μέση ετήσια θερμοκρασία είναι 10 °C, με μεγάλο όμως θερμομετρικό εύρος που κυμαίνεται από τους -38 °C μέχρι τους 45 °C. Το μέσο ύψος βροχόπτωσης φθάνει τα 400 χιλιοστά ενώ στα ανατολικά τμήματα φθάνει τα 1200 χιλιοστά. Οι μεγαλύτερες βροχοπτώσεις σημειώνονται ως καταιγίδες την Άνοιξη και το Καλοκαίρι όπου συνοδεύονται και με χαλάζι. Σε ζώνη 40 χλμ. πέριξ των ακτών στον Εύξεινο Πόντο ο Χειμώνας είναι θερμότερος και το Καλοκαίρι δροσερότερο.

σημερινή Βουλγαρία, στα εδάφη της οποίας εκτεινόταν κατά την αρχαιότητα η περιοχή που ονομαζόταν από τους Έλληνες Μοισία, φαίνεται ότι ήταν κατοικημένη από την παλαιολιθική εποχή, ενώ είναι βεβαιωμένη η ύπαρξη ανθρώπων από τη νεολιθική εποχή. Στην εποχή του Χαλκού, φυλές προερχόμενες από το βορρά αναμείχθηκαν με τους εγχώριους πληθυσμούς και φαίνεται ότι από την ανάμειξη αυτή προήλθαν οι Θράκες και οι Ιλλυριοί. Κατά την εποχή του Ορείχαλκου, στη Βουλγαρία κατοικούσαν οι Μοισοί, ενώ προς το Δούναβη κατοικούσαν Γέτες και βορειότερα Δάκες. Στην αρχή της εποχής του σιδήρου πραγματοποιήθηκε η κάθοδος των Δωριέων και τον 8ο αιώνα π.Χ. εισέβαλαν από το βορρά οι Κιμμέριοι. Από τον 3ο αι.μ.Χ. ήταν αδιάκοπη η κίνηση λαών στη Βουλγαρία: Γαλάτες, Βησιγότθοι, Αλβανοί, Άβαροι περνούσαν αδιάκοπα από τη χώρα.

Μαζί με αυτούς διείσδυσαν και οι Σλάβοι. Στους Σλάβους αυτούς ο Βυζαντινός αυτοκράτορας Τιβέριος Β' παραχώρησε εδάφη στα νότια του Δούναβη. Η πρώτη επιδρομή των ανατολικών Ούννων και των Βουλγάρων κατά του βυζαντινού κράτους έγινε το 493, όταν αυτοκράτορας στην Κωνσταντινούπολη ήταν ο Αναστάσιος Α'. Ιδρυτής του Βουλγαρικού κράτους ήταν ο Ασπαρούχ. Ήδη στα τέλη του Ζ΄ και στις αρχές του Η΄ αι. το Βουλγαρικό κράτος διαμορφώθηκε ως σημαντικός παράγων στη Νοτιοανατολική Ευρώπη. Το 717 ο χάνος Τέρβελ, ο οποίος είχε ήδη τιμηθεί με τον τίτλο "καίσαρ", βοήθησε τον αυτοκράτορα Λέοντα Γ΄ (717-741) στη διάρκεια της Αραβικής πολιορκίας της Πόλης. Μετά από μία μεταβατική περίοδο συγκρότησης του κράτους στα τέλη του Η΄ αι. η Βουλγαρία διαμορφώθηκε ως ισχυρό ομοσπονδιακό βουλγαρο-σλαβικό κράτος, επικεφαλής του οποίου ήταν ο "χάνος" (στις Βυζαντινές πηγές - κῦρις, ἄρχων, ἀρχηγός). Μετά τη μάχη των Μαρκελλών (792) για τη Βουλγαρία ξεκίνησε μία περίοδος πολιτικής και στρατιωτικής ανόδου. Το 811 ο Κρούμος (803-814) νίκησε τον αυτοκράτορα Νικηφόρο Α΄ (802-811) και στη μάχη ο ίδιος ο βασιλεύς έχασε τη ζωή του.

Οι Βούλγαροι ήταν ένας από τους πρώτους εκχριστιανισμένους Σλαβικούς λαούς (το 863 ο χάνος Βόρις βαπτίστηκε και πήρε το όνομα του νονού του - του αυτοκράτορα Μιχαήλ Γ΄). Η περίοδος της βασιλείας του Συμεών ήταν εποχή πολιτικής και πνευματικής ακμής για τη Βουλγαρία. Μεταφράστηκε στα Αρχαία Βουλγαρικά η Αγία Γραφή, καθώς και πολλά θεολογικά και κοσμικά κείμενα. Μετά από πολλές στρατιωτικές συγκρούσεις σύμφωνα με τη συνθήκη του 927 ο γιος του Συμεών Πέτρος αναγνωρίστηκε από τον αυτοκράτορα Ρωμανό Α΄ Λακαπηνό ως "βασιλεὺς τῶν Βουλγάρων" (στα Βουλγάρικα - "τσάρος", το οποίο προέρχεται από το λατ. "caesar" και το ελληνικό "καίσαρ"). Στα τέλη του Ι΄ αι. η Βουλγαρία ήταν ο σημαντικότερος δυτικός γεωπολιτικός αντίπαλος του αυτοκράτορα Βασιλείου Β΄ και η διαμάχη με τον τσάρο Σαμουήλ συνέχισε μέχρι το θάνατο του τελευταίου το 1014. Οι αδύναμοι διάδοχοι του Σαμουήλ υποδουλώθηκαν από το Βυζάντιο το 1018. Η Βουλγαρία ανέκτησε την ανεξαρτησία της μετά την επανάσταση των αδελφών Ασέν και Πέτρου (1185), όταν και πρωτεύουσα ορίστηκε το Τάρνοβο. Κατά την εποχή του τσάρου Καλογιάν (1197-1207) (http://bg.wikipedia.org/wiki/%D0%A4%D0%B0%D0%B9%D0%BB:NHMB-Anthrolopogical-reconstruction-of-the-head-of-Tsar-Kaloyan-by-Prof.Yordan-Yordanov.jpg) και ιδιαίτερα του Ιβάν Ασέν Β΄ (1218-1241) η Βουλγαρία έζησε μία νέα περίοδο ακμής. Οι Βούλγαροι υποδουλώθηκαν στους Τούρκους το 1396. Μετά τη λεγόμενη "Επανάσταση του Απριλίου" (1876) και το Ρωσοτουρκικό πόλεμο (1877-1878) έγινε αυτόνομη ηγεμονία (knjazhestvo), ενώ το φθινόπωρο του 1885 έγινε η ένωσή της με την Ανατολική Ρωμυλία. Η Βουλγαρία απέκτησε επίσημα την ανεξαρτησία της στις 5 Οκτωβρίου 1903. Συμμετείχε στους Βαλκανικούς πολέμους (1912-13) και εν συνεχέια στους δύο Παγκοσμίους πολέμους. Την 1η Ιανουαρίου του 2007 η Βουλγαρία έγινε κράτος-μέλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

Σύμφωνα με εκτιμήσεις για το 2009, η βαλκανική χώρα έχει πληθυσμό 7.204.687 κατοίκους.^[3]
Το προσδόκιμο ζωής στο σύνολο του πληθυσμού ήταν σύμφωνα με εκτιμήσεις του 2009 τα 73,09 χρόνια (69,48 χρόνια οι άνδρες και 76,91 οι γυναίκες)

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια